Dopuszczalne naciski powierzchniowe − sposoby wyznaczania
UWAGA: Wartość pdop należy wyznaczyć dla najsłabszego materiału projektowanego połączenia.

    Dla wpustowych połączeń spoczynkowych
    (stosowanych podczas obliczeń na zajęciach Proj. PKM I)
    przy obciążeniach statycznych ( ps = pdop ):

   pdop = 0,8 · kc ;     kc = σplast_c : xQ
   gdzie:
       σplast_c (ozn. też Qc) − granica plastyczności dla ściskania;
          dla stali σplast_c = σplast_r (granica plastyczności dla rozciągania);   σplast_r ≡ Qr ≡ Re
        xQ − współczynnik bezpieczeństwa.
 

Tu znajdziesz:

− przykład obliczeniowy doboru wpustu i długości rowka dla obciążeń statycznych;

− wymiary rowków, ich tolerancje i inne informacje / zalecenia / dane...;

− wybrane odmiany wpustów, typowe długości wpustów i odchyłki długości rowków...;

− właściwości wybranych materiałów.


    Dla wpustowych połączeń spoczynkowych
    (stosowanych podczas obliczeń na zajęciach Proj. PKM II lub Proj. NM)
    przy obciążeniach jednostronnie zmiennych ( pj = pdop ):

           pdop = 0,8 · kcj ;     kcj = Zcj : xZ
   gdzie:
      Zcj − wytrzymałość zmęczeniowa przy obciążeniach zmiennych − odzerowo tętniącym ściskaniu
             (dla stali niestopowych Zcj = 0,56 Rm ; dla żeliwa szarego Zcj = 1,2 Rm );
       xZ − współczynnik bezpieczeństwa.
 

Tu znajdziesz:

− przykład obliczeniowy doboru wpustu i długości rowka dla obciążeń jednostronnie zmiennych;

− wymiary rowków, ich tolerancje i inne informacje / zalecenia / dane...;

− wybrane odmiany wpustów, typowe długości wpustów i odchyłki długości rowków...;

− właściwości wybranych materiałów.


   Jakie maksymalne naciski dopuszczalne można przyjąć dla znormalizowanego wpustu przy działaniu obciążeń jednostronnie zmiennych?

  Rm = 600 MPa (wg PN − minimalna wartość wytrzymałości na rozciąganie w gotowych wpustach)

  Zcj = 336 MPa

  kcj = 112 MPa (wartość wyznaczona dla xZ = 3)

  pdopmax = 89,6 MPa ≈ 90 MPa



   Dla wpustowych połączeń spoczynkowych przy obciążeniach uderzeniowych ( po = pdop ):

   pdop = 0,4 · kcj
   gdzie:
      Zcj − wytrzymałość zmęczeniowa przy obciążeniach zmiennych − odzerowo tętniącym ściskaniu
       xZ − współczynnik bezpieczeństwa.

   Uwaga: Nie należy mylić dopuszczalnych nacisków powierzchniowych pdop :

  −   z naprężeniami dopuszczalnymi na docisk powierzchniowy
(liczony na rzut "półwalcowej" powierzchni styku) − oznaczanymi kd ;

  −   z naprężeniami dopuszczalnymi wg Hertza (maksymalnymi naprężeniami dociskowymi,
nazywanymi też stykowymi lub kontaktowymi) − oznaczanymi kdH (lub rzadziej pdop H );

  −   z wytrzymałością obliczeniową na docisk skupiony − oznaczaną fdbH .

   Norma związana PN-B-03200:1990 (PN-90/B-03200) "Konstrukcje stalowe -- Obliczenia statyczne i projektowanie" − namiary na normy zastępujące znajdziesz w połączeniu.
 Dopuszczalne naciski powierzchniowe − wartości orientacyjne
(podane wartości stosuje się w obliczeniach połączeń wielowypustowych)
UWAGA: Zaleca się obliczenie wartości pdop dla najsłabszego materiału projektowanego połączenia.
Rodzaj połączenia Warunki pracy Powierzchnie robocze czopa
nieutwardzone

pdop [MPa]

 Powierzchnie robocze czopa
ulepszone lub hartowane

pdop [MPa]

Połączenia spoczynkowe
i połączenia zwykłe

I

II

III

35÷50

60÷100

80÷120

40÷70

100÷140

120÷200
Połączenia ruchowe
przesuwne bez obciążenia

I

II

III

15÷20

20÷30

25÷40

20÷35

30÷60

40÷70

Połączenia ruchowe
przesuwne pod obciążeniem

I

II

III

−

−

−

3÷10

5÷15

10÷20

   I − obciążenie uderzeniowe, kierunkowe, zmienne, złe smarowanie, materiały o niskiej wytrzymałości, mała dokładność kształtu, niska klasa gładkości powierzchni;

   II − obciążenie zmienne, przeciętne smarowanie, materiały średniej wytrzymałości, przeciętna dokładność kształtu i gładkość powierzchni;

   III − obciążenie działajace wyłącznie w jednym kierunku, zmienne, dobre smarowanie, materiały o wysokiej wytrzymałości, dobra dokładność kształtu i wysoka klasa gładkości powierzchni.